De afgelopen 20 jaar zijn de smartengeldbedragen nauwelijks gestegen. Vanaf 1992 tot ongeveer 2007 was het hoogste bedrag dat is uitgekeerd aan smartengeld nog € 136.000. Pas in 2007 werd er een bedrag toegekend van € 150.000, nadat een man het slachtoffer werd van een gruwelijke poging tot moord (voor de hele zaak zie: ECLI:NL:RBSHE:2007:BA2723). In 2015 kwam het bedrag eindelijk wat hoger te liggen, namelijk op € 200.000, nadat een man aangevallen werd door brandbommen (molotovcocktails) en voor ruim twee derde van zijn lichaam verbrand raakte. Een kleine stijging met betrekking tot de hoogte van het smartengeld en daarmee zijn de eerste stappen gezet. Maar nog steeds horen we in Nederland geluiden dat het smartengeld in ons land te laag is. Zeker als men over de grenzen kijkt. In Duitsland ligt het smartengeld namelijk twee tot zelfs vier keer zo hoog in bepaalde gevallen.

Hoe nu verder?

Mr. Indy de Gram, als advocaat werkzaam bij Willems van Bladel Advocaten, voert de letselschadepraktijk binnen het kantoor. Hij houdt de ontwikkelingen rondom de hoogte van het smartengeld in ons land nauwlettend in de gaten. Hij is ook van mening dat een verhoging van het smartengeld redelijk zou zijn. De rechter hanteert al een lange tijd de methode van gevalsvergelijking, waarbij hij kijkt naar het smartengeld dat is toegekend door andere rechters in eerdere uitspraken. Van deze methode zal de rechter dan ook niet gauw afwijken. Daarom probeert mr. De Gram een andere koers te varen en is hij actief in het telkens weer zoeken naar verschillende praktische mogelijkheden om tijdens letselschadeprocedures tot een hoger bedrag aan smartengeld te komen voor zijn cliënten.

Visualisatie van de schade

We leven in een tijd waarin technologie zich snel ontwikkelt. In de literatuur werd al gesproken over de mogelijkheid om de gevolgen van iemand die schade heeft geleden, niet alleen op papier te zetten, maar ook kenbaar te maken door middel van beeldmateriaal. Wanneer men met een behulp van een video laat zien wat de gevolgen zijn voor iemand na een ongeval, komt dit vaker sterker binnen dan alleen maar woorden op papier. Bovendien wordt het verschil tussen iemands leven van voor en na een ongeval een stuk duidelijker. Daarbij kun je op beelden veel beter emoties tonen en herkennen. Dat gaat op papier een stuk lastiger.

Denk hierbij aan een man die in zijn auto van achteren is aangereden door de bestuurder van een andere auto, waardoor de man nu zwaar gekneusde ribben heeft en met ernstige whiplashklachten kampt. De man had een actief en sportief leven. Hij is werkzaam als zelfstandig loodgieter en als hobby gaat de man drie keer per week naar de sportschool. Door het ongeval is de man een aantal maanden uit de running en kan daardoor voorlopig niet meer werken. Ook naar de sportschool gaan zit er voor de man de komende tijd niet meer in. Een periode met zowel lichamelijke als mentale pijn breekt aan. De man wordt steeds somberder nu hij niet meer de dingen kan doen die hij het liefste deed. Thuis zitten voor herstel is voor de man eigenlijk de enige optie.

De gevolgen en de somberheid kan men op papier weergeven, maar dit is veel beter uit te drukken bij het gebruik van beeldmateriaal. Bijvoorbeeld het laten zien van een kort fragment waarin de man aan krachttraining probeert te doen, maar nog niet eens een halter omhoog krijgt geduwd en vervolgens zijn training alweer moet afbreken. Of een video waarin te zien is dat hij tijdens het aankleden een beroep moet doen op zijn vriendin, omdat hij dat zelf niet meer kan vanwege zijn gekneusde ribben. Deze situaties zijn behoorlijk confronterend om te zien, maar ze komen wel sterker binnen dan wanneer ze worden beschreven op papier. Zeker wanneer je de situatie vergelijkt met het actieve en sportieve leven dat de man leidde voor het ongeval.

Het laten zien van een korte video kan in veel situaties gebruikt worden tijdens een letselschadezaak. Niet alleen tijdens zittingen, maar ook tijdens bijvoorbeeld onderhandelingen met de verzekeraar over de hoogte van het smartengeld. Aangezien bijna iedereen tegenwoordig over de benodigde elektronische middelen beschikt, zou het geen probleem moeten zijn om de schade van iemand te visualiseren.

Impact op de omgeving

Wanneer iemand het slachtoffer is geworden van een ernstig ongeval en daarbij letsel heft opgelopen, kan dit niet alleen een grote impact hebben op de benadeelde zelf, maar ook op zijn omgeving, zoals op zijn gezin of familieleden. Deze zogeheten ‘affectieschade’ wordt op dit moment nog niet door de wet vergoed. De naasten van de benadeelde hebben dus helaas geen recht op schadevergoeding wanneer zij verdriet hebben als de benadeelde schade heeft opgelopen. Daarom moet het mogelijk zijn om juist vanuit het oogpunt van de benadeelde te pleiten dat er rekening moet worden gehouden met het leed van zijn naasten, zodat juist het slachtoffer recht heeft op meer smartengeld. Denk bijvoorbeeld aan de situatie dat iemand een onmisbare schakel was in het huishouden. Door het ongeval valt diegene weg, waardoor zijn partner nu alleen de huishoudelijke taken moet verrichten en de zorg over de kinderen moet dragen.

In een zaak uit 2014 is het reeds gelukt om de hoogte van het smartengeld dat werd toegekend door een rechter te laten verhogen met 10%. De rechter heeft toen rekening gehouden met de discussie die gevoerd werd – en nog steeds gevoerd wordt – over dat het smartengeld in ons land te laag is. Waarom de rechter dat precies heeft gedaan is helaas niet terug te lezen.

Vergelijkbare gevallen met andere landen

De Hoge Raad, onze hoogste rechter, is wat terughoudender bij het kijken naar vergelijkbare letselschadegevallen in andere landen. De Hoge Raad heeft daar uiteraard een punt, want iedereen heeft zo zijn eigen normen en waarden en ook ieder land mag zelf invullen hoe de vaststelling van het smartengeld in zijn werk gaat in dat land.

Maar waarom kunnen wij onszelf niet aansluiten bij een vergelijkbaar geval in bijvoorbeeld ons buurland Duitsland? Als de klachten en de pijn die iemand heeft ten aanzien van een whiplash hetzelfde zijn in beide landen, waarom krijgt de persoon uit Duitsland dan twee keer zoveel smartengeld? We zijn immers een Europese “Unie” en vallen ander onder Europees recht.

De hierboven genoemde punten zijn enkele voorbeelden die mogelijk tot een verhoging van het smartengeld kunnen leiden tijdens letselschadeprocedures. Willems van Bladel advocaten blijft dan ook steeds weer op zoek gaan naar andere praktische mogelijkheden die wellicht tot meer smartengeld kunnen leiden voor zijn cliënten.

Bent u ook betrokken geraakt bij een ongeval waarbij u schade heeft opgelopen?

Neem dan gerust contact op met mr. Indy de Gram. Een eerste gesprek is altijd vrijblijvend. Mr. De Gram zal dan samen met u uw juridische mogelijkheden bespreken.